Μπορούν να εμφανιστούν σε όλες τις ηλικίες — από μικρά παιδιά μέχρι ηλικιωμένους — και να είναι παροδικές ή χρόνιες.

Πώς φαίνεται μια μη φυσιολογική βάδιση;

Κάποια σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν πρόβλημα είναι:

• Το άτομο σέρνει το πόδι του ή κουτσαίνει.
• Υπάρχει πόνος ή δυσκολία στο πάτημα.
• Το βάδισμα είναι ασύμμετρο ή ασταθές.
• Συμβαίνουν συχνές πτώσεις ή στραβοπατήματα.
• Παρατηρείται μειωμένη ταχύτητα ή κόπωση στο περπάτημα.

Αν κάποιο από αυτά τα σημάδια επιμένει, χρειάζεται αξιολόγηση από ορθοπαιδικό.

Συχνότερες αιτίες διαταραχών βάδισης

Οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγές στη βάδιση είναι πολλοί. Μερικοί από τους πιο κοινούς είναι:

• Ορθοπαιδικά προβλήματα: Πλατυποδία, κοιλοποδία, αρθρίτιδα, παραμορφώσεις γόνατος ή ισχίου, τραυματισμοί.
• Νευρολογικά αίτια: Νόσος Πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας, εγκεφαλική παράλυση σε παιδιά, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
• Μυϊκές παθήσεις: Μυϊκή αδυναμία, μυοπάθειες, σπαστικότητα.
• Κακώσεις: Διαστρέμματα, κατάγματα, ρήξεις συνδέσμων.
• Λειτουργικά αίτια: Λανθασμένη στάση σώματος, μυϊκή ανισορροπία.

Τύποι διαταραχών βάδισης από ορθοπαιδική σκοπιά

Ο ορθοπαιδικός διακρίνει αρκετές κατηγορίες μη φυσιολογικής βάδισης, ανάλογα με την αιτία:

• Βάδιση με στήριξη στο εξωτερικό ή εσωτερικό μέρος του πέλματος (συχνά λόγω πλατυποδίας ή κοιλοποδίας).
• Αντικατάσταση της στήριξης από το ένα σκέλος στο άλλο (σε περιπτώσεις πόνου στο ισχίο ή στο γόνατο).
• Σημαντική στροφή των ποδιών προς τα μέσα ή έξω.
• Βάδιση με "συρσίματα" (σε νευρολογικά νοσήματα).
• Βάδιση με κλίση του κορμού ή του ισχίου (σε σκολίωση ή ισχιαλγία).

Διαταραχές βάδισης σε παιδιά

Στα παιδιά, η παρακολούθηση του τρόπου βάδισης είναι πολύ σημαντική, γιατί πολλές παρεκκλίσεις μπορούν να διορθωθούν πλήρως αν εντοπιστούν έγκαιρα.

Συχνά παρατηρούνται:

• Περπάτημα στις μύτες
• Στροφή των ποδιών προς τα μέσα (in-toeing)
• Πλατυποδία
• Χαλαρή ή ασύμμετρη κίνηση χεριών-ποδιών

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η έγκαιρη αξιολόγηση από ορθοπαιδικό μπορεί να αποτρέψει μακροχρόνια προβλήματα.

Πότε να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια

Καλό είναι να απευθυνθείτε σε έναν ορθοπαιδικό εάν:

• Το παιδί περπατάει «παράξενα» ή έχει δυσκολία στο περπάτημα πάνω από 2-3 εβδομάδες.
• Υπάρχει πόνος κατά τη βάδιση που επιμένει.
• Παρατηρείτε αστάθεια, πτώσεις ή αλλαγές στη στάση του σώματος.
• Υπάρχει ιστορικό τραυματισμού ή γνωστή νευρολογική πάθηση.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Ο ορθοπαιδικός θα ξεκινήσει με μια προσεκτική κλινική εξέταση. Συχνά αξιολογούνται:

• Ο τρόπος βάδισης και η στάση του σώματος
• Η κινητικότητα των αρθρώσεων
• Η μυϊκή δύναμη και ισορροπία

Αν χρειαστεί, ζητούνται απεικονιστικές εξετάσεις όπως:

• Ακτινογραφίες
• Μαγνητική τομογραφία (MRI)
• Βιομηχανική ανάλυση βάδισης
• Νευρολογικός έλεγχος (αν υπάρχει υποψία για νευρολογική αιτία)

Τι περιλαμβάνει η θεραπεία

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την αιτία της διαταραχής. Μπορεί να περιλαμβάνει:

• Φυσικοθεραπεία για ενδυνάμωση, βελτίωση ισορροπίας και ευθυγράμμισης.
• Ορθωτικά πέλματα ή ειδικά υποδήματα.
• Φαρμακευτική αγωγή (όπου υπάρχει φλεγμονή ή πόνος).
• Χειρουργική επέμβαση σε σοβαρές περιπτώσεις, π.χ. παραμορφώσεις ή χρόνιοι τραυματισμοί.
• Προγράμματα αποκατάστασης με ειδικούς ασκήσεων.

Η έγκαιρη παρέμβαση αυξάνει τις πιθανότητες πλήρους αποκατάστασης.

Πρόληψη διαταραχών βάδισης

Ορισμένες απλές συνήθειες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο:

• Επιλογή άνετων και κατάλληλων παπουτσιών
• Άσκηση για διατήρηση της μυϊκής ισορροπίας
• Έλεγχος βάρους
• Τακτική παρακολούθηση της βάδισης των παιδιών
• Άμεση αντιμετώπιση τραυματισμών

Συμπέρασμα

Οι διαταραχές βάδισης δεν είναι απλώς ένα «παροδικό σύμπτωμα». Είναι σημάδια ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστά στο σώμα. Με τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου ορθοπαιδικού, η αιτία μπορεί να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί σωστά. Όσο νωρίτερα γίνει η παρέμβαση, τόσο καλύτερη η πρόγνωση.